สารอาหารเด็กเล็ก อาหารที่เหมาะสมกับวัยทารก 1-3 ปี ลูกต้องการสารอาหารอะไรบ้าง

สารอาหารเด็กเล็ก สำคัญต่อการเจริญเติบโต จำเป็นต่อพัฒนาการ เมื่อลูกรักผ่านพ้นวัย 6 เดือน ก็จำเป็นต้องเริ่มอาหารเสริม ที่นอกเหนือจากน้ำนม และช่วงวัย 1 - 3 ปีแรกของชีวิต ก็มีความสำคัญมาก ๆ สำหรับปัญหาน่าห่วงของเด็กไทย โดยเฉพาะเด็กเล็กวัยเตาะแตะอายุ 1-3 ปี คือการขาดวิตามินแร่ธาตุและการเจริญเติบโตไม่สมดุล ส่งผลให้เด็กเติบโตแคระแกร็น อ้วนเกิน-ผอมเกิน และไอคิวต่ำ

วิตามินแร่ธาตุ สารอาหารเด็กเล็กที่วัยเตาะแตะได้รับไม่เพียงพอ

จากการประชุมวิชาการโภชนาการแห่งชาติ ครั้งที่ 11 อาหารสุขภาพเพื่อชีวิต ในหัวข้อ "นมสำหรับเด็กเล็กกับภาวะโภชนาการและการเจริญเติบโต" มีการนำเสนอหัวข้อปัญหาที่พบในเด็กวัยเตาะแตะกลุ่มประเทศกำลังพัฒนาทั่วโลกรวมทั้งประเทศไทย โดยวิตามินแร่ธาตุที่พบว่าเด็กวัยเตาะแตะได้รับไม่เพียงพอกับความต้องการของร่างกาย ได้แก่

• วิตามิน A
  
• วิตามิน D
  
• วิตามิน C
  
• โฟเลต
  
• แคลเซียม
  
• เหล็ก
  
• ไอโอดีน

แม้ว่าในแต่ละวัน ร่างกายเด็กมีความต้องการสารอาหารเหล่านี้ในปริมาณน้อย แต่หากร่างกายขาดวิตามินแร่ธาตุอย่างต่อเนื่อง ก็ส่งผลกระทบต่อการเจริญเติบโต ทั้งทางร่างกายและสมองของลูกน้อย ที่สำคัญ เด็กวัยเตาะแตะเป็นวัยที่มีการเจริญเติบโตมากที่สุดอีกช่วงหนึ่งของชีวิต สารอาหารเด็กเล็กจึงสำคัญมาก พ่อแม่จะละเลยไม่ได้


เด็กเล็กวัยเตาะแตะใช้พลังงานวันละ1,000 กิโลแคลอรี่

วัยเตาะแตะเป็นช่วงที่เด็กมีพัฒนาการด้านร่างกายเพิ่มขึ้นมาก เพราะเคลื่อนไหวได้ดีขึ้นทั้งการเดินวิ่ง ปีนป่าย จึงเป็นวัยที่ใช้พลังงานประมาณวันละ 1,000 กิโลแคลอรี่ ในแต่ละวัน หากเด็กได้รับสารอาหารจำเป็นน้อยกว่าความต้องการที่กำหนด จะเป็นด้วยพฤติกรรมการกิน เช่น เลือกกิน กินน้อย กินยาก หรือเหตุจากความไม่มั่นคงทางอาหารของครอบครัว จะทำให้ภาวะโภชนาการเด็กขาดสมดุล

ลูกได้รับอาหารที่เหมาะสมกับวัยทารก 1-3 ปี หรือไม่

ดร.อุรุวรรณ แย้มบริสุทธิ์นักวิชาการหน่วยมนุษยโภชนาการ สถาบันโภชนาการ มหาวิทยาลัยมหิดล ได้รวบรวมงานวิจัยที่เคยมีในต่างประเทศมาสรุป เรื่อง ความไม่มั่นคงทางอาหารและโรคอ้วนในเด็ก ตีพิมพ์ในวารสารสาธารณสุขศาสตร์ปีที่ 48 ฉบับที่ 1 (มกราคม-เมษายน 2561) กล่าวโดยสรุปว่า การเปลี่ยนแปลงสังคมในปัจจุบันที่ส่วนใหญ่เป็นครอบครัวเดี่ยว พ่อแม่ทำงานนอกบ้านทั้งคู่ และในครอบครัวที่ยากจน ไม่สามารถจัดหาอาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการสำหรับเด็ก ผู้ปกครองไม่ค่อยมีเวลาเตรียมอาหารให้ลูกเอง ส่งผลต่อคุณภาพอาหารของเด็ก เช่น เด็กอาจได้รับมื้ออาหารต่อวันลดลง กินผักผลไม้สดน้อยมาก ทำให้เกิดการขาดวิตามินแร่ธาตุในช่วงวัยนี้ และเด็กอาจได้รับอาหารทอดอาหารรสหวานมากขึ้น จึงมีโอกาสสูงมากที่จะทำให้เด็กได้รับพลังงานมากเกิน

วิธีป้องกันเด็กเล็กได้รับสารอาหารไม่เพียงพอ

แม่ต้องมีความรู้ที่ถูกต้องเกี่ยวกับวิธีจัดอาหารมื้อหลักคือ อาหาร 5 หมู่วันละ 3 มื้อและอาหารว่างวันละ 2 มื้อ เพื่อให้ลูกได้รับพลังงานและสารอาหารต่าง ๆ อย่างเพียงพอ ผัก ผลไม้สดต้องมีให้ลูกกินทุกวัน และสร้างนิสัยการดื่มนมให้ลูกตั้งแต่เล็ก โดยตัวอย่างความรู้โภชนาการที่พ่อแม่มีลูกวัยเตาะแตะต้องรู้ เช่น

• ผัก ผลไม้สด เป็นแหล่งรวมวิตามินแร่ธาตุจำเป็นต่อการเจริญเติบโต อาทิ วิตามินเอมีในตับ ฟักทอง ผักใบเขียวและผักที่มีสีเหลือง ช่วยบำรุงเนื้อเยื่อร่างกายและประสาทตาธาตุเหล็กได้จากเนื้อสัตว์ ตับ ไข่แดงและผักใบเขียวเช่นกัน เป็นส่วนประกอบสำคัญของเม็ดเลือดแดง นำพาออกซิเจนไปเลี้ยงส่วนต่างๆ ของร่างกาย
• วิตามินบี 12 ช่วยกระตุ้นระบบประสาทและสมองมีมากในไข่และเนื้อสัตว์ เช่น ปลา ไก่
• วิตามินบี 6 อยู่ในเนื้อสัตว์ ปลา ถั่ว มันฝรั่ง กล้วย มีส่วนช่วยควบคุมการทำงานของสมองและเนื้อเยื่อ
• โฟเลต ได้จากผักใบเขียวต่าง ๆ เห็ด ถั่วเมล็ดแห้ง และตับ ซึ่งมีส่วนช่วยการสร้างส่วนประกอบของเซลล์และเม็ดเลือดแดง ป้องกันอาการซีดยังมีสารอาหารดีเอชเอ
• โอเมก้า 3 ที่ได้จากปลาทะเล สารอาหารกลุ่มนี้มีส่วนช่วยพัฒนาสมองและระบบประสาทสัมผัสซึ่งกำลังเติบโตมากในช่วงวัยนี้

สารอาหารเด็กเล็กในแต่ละมื้อจึงต้องให้ลูกกินอาหารซึ่งมาจากแหล่งต่าง ๆ ที่หลากหลายเพื่อให้ได้สารอาหารครบถ้วน รวมทั้งให้ลูกกินนมเป็นอาหารเสริม เพราะนมมีบทบาทสำคัญต่อการเสริมโภชนาการสำหรับเด็กในช่วงวัยนี้ เพราะโดยธรรมชาติแล้วนมเป็นแหล่งรวมสารอาหารที่เด็กวัยเตาะแตะต้องการ อาทิ โปรตีน ไขมัน คาร์โบไฮเดรต วิตามินบีสอง วิตามินเอแคลเซียม และฟอสฟอรัส สำหรับเด็กเล็กที่แพ้นมวัว สามารถเลือกดื่มนมอื่น ๆ หรือเสริมอาหารให้ครบ 5 หมู่

ขอขอบคุณข้อมูลจาก theasianparent.com